Budite oprezni! Ovi noćni simptomi u 90% slučajeva ukazuju na demenciju
Demencija je složeno stanje koje obuhvata niz simptoma povezanih s gubitkom kognitivnih funkcija. Postoji nekoliko vrsta demencije, a demencija sa Levijevim telima (DLT) je drugi najčešći oblik nakon Alchajmerove bolesti, prema istraživanju objavljenom u “Expressu”.
DLT je rezultat nakupljanja abnormalnih proteinskih naslaga, poznatih kao Levijeva tela, unutar nervnih ćelija u određenim delovima mozga. Ovi delovi mozga su odgovorni za funkcije poput razmišljanja, pamćenja i motoričkih sposobnosti.
Mnogi ljudi povremeno dožive loš san, ali ako vaš partner primeti da često vrištite ili mašete rukama dok spavate, to može biti alarmantan znak. Naime, ovakvo ponašanje tokom sna može ukazivati na rane stadijume demencije, posebno demencije sa Levijevim telima.
Šta se dešava tokom sna kod osoba s demencijom?
Prema rečima dr Eveline Sabonaitite, osobe koje pate od demencije mogu imati poteškoće s obradom kompleksnih emocija i sećanja iz prošlosti, što često dovodi do fizičkog ispoljavanja emocija umesto verbalne komunikacije. Ove reakcije su posebno izražene tokom REM faze sna, koja nastupa otprilike 90 minuta nakon što zaspimo. U ovoj fazi snovi su često živopisni, neobični, pa čak i zastrašujući.
Klinika Mejo ističe da osobe s demencijom sa Levijevim telima često razvijaju poremećaj ponašanja tokom REM faze sna. Ovaj poremećaj dovodi do toga da ljudi fizički “glume” svoje snove, što uključuje nagle pokrete, glasne zvukove i neobične radnje, poput pričanja, vikanja ili vrištanja.
Dr Evelina dodatno pojašnjava da pacijenti s ovim poremećajem često izvode radnje povezane sa snovima u kojima su angažovani, kao što su pokreti koji ukazuju na obavljanje zadatka iz sna ili iznenadni pokreti ruku i nogu.
Istraživanja potvrđuju povezanost poremećaja sna i demencije
Prema istraživanju objavljenom u časopisu “The International Journal of Geriatric Psychiatry”, barem jedan oblik poremećaja sna prisutan je kod čak 90% ljudi koji pate od demencije sa Levijevim telima. Ovo ukazuje na značaj ovakvih simptoma kao mogućih ranih indikatora bolesti.
Pored poremećaja sna, DLT može izazvati i druge simptome, kao što su:
- Usporeno razmišljanje
- Teškoće u razumevanju
- Problemi sa vizuelnom percepcijom
- Jezičke poteškoće
Gubitak pamćenja (značajni problemi s memorijom često se javljaju u kasnijim fazama)
Ako vi ili vaš partner primetite ove simptome, važno je potražiti stručno mišljenje kako biste dobili pravovremenu dijagnozu i započeli odgovarajuće lečenje.
Zašto je važna rana detekcija?
Jedan od razloga zašto je važno prepoznati simptome demencije sa Levijevim telima rano, uključujući noćne poremećaje, jeste da se blagovremeno krene s terapijom koja može usporiti napredovanje bolesti. Dok za demenciju ne postoji lek, postoji niz strategija koje mogu pomoći u poboljšanju kvaliteta života obolelih, uključujući promene u načinu života, prilagođavanje okruženja i medikamentne terapije koje mogu smanjiti ozbiljnost simptoma.
Šta možete učiniti ako primetite simptome?
Ako primetite da vi ili neko vama blizak pokazuje simptome, kao što su čudna ponašanja tokom spavanja, promene u pokretima ili halucinacije, važno je potražiti savet lekara specijalizovanog za neurološka oboljenja. Rano postavljanje dijagnoze omogućava planiranje odgovarajuće nege i lečenja, čime se može poboljšati kvalitet života pacijenta.
Uz to, porodica i negovatelji igraju ključnu ulogu u brizi za osobe sa demencijom. Razumevanje simptoma i saosećajna podrška mogu učiniti svakodnevni život lakšim i pacijentima i njihovim bližnjima.
Pored medicinskog tretmana, važno je osigurati i odgovarajuće okruženje za spavanje – smireno, bez suvišnih ometanja – jer to može pomoći u smanjenju učestalosti poremećaja sna.
